"N-acetyloasparaginian (N-acetylaspartate, NAA, należy do najczęściej badanych metabolitów mózgowych. NAA występujew mózgowiu w średnim stężeniu 12 mmol/L. N-acetyloasparaginian znajduje się w neuronach, komórkach prekursorowych neurogleju, niedojrzałych oligodendrocytach, jest natomiast nieobecny w dojrzałych komórkach glejowych. Występuje głównie wewnątrzkomórkowo, stąd uważany jest za marker gęstości neuronalnej. Zasadnicza rola fizjologiczna NAA pozostaje nieznana, natomiast wiadomo, iż jest kluczowym metabolitem uczestniczącym w licznych procesach biochemicznych: metabolizmie aspara-ginianu,dwupeptydu N-acetyloaspartyloglutaminianu,syntezie lipidów, regulacji równowagiosmotycznej komórki.Biorąc pod uwagę zależność pomiędzypoziomem NAA a liczbąkomórek i ich sprawnością metaboliczną uznano N-acetyloasparaginian za wyznacznik sprawności metabolicznejkomórek nerwowych („marker of metabolic fitness of neurons”). Istnieją równieżdowody doświadczalne na udział NAA w procesach mielinizacji u dorosłych ludzi. W chorobie Canavana (Canavan’s Disease) – autosomalnie rece-sywnie dziedziczonej mutacji typu null charakteryzują-cej siębrakiem enzymu istotnego dla przemian NAA (amino acylase II), mózgowy poziom NAA znaczącowzrasta zaburzając mielinizację.Obniżenie poziomuNAA stwierdza się w ogniskowych zmianach w ośrodkowym układzie nerwowym (oun). Zaburzenia poziomu NAA stwierdzano w licznych zaburzeniach i chorobach neurologicznych (padaczce, stwardnieniu rozsianym, stwardnieniu zanikowym bocznym,chorobach neurodegeneracyjnych, guzach wywodzących się z gleju, niedokrwieniu. Stwierdzano również odwracalne zmiany poziomu NAA w trakcie poprawy po urazie głowy, podczas leczenia otępienia w chorobie Alzheimera i otępienia związanego z AIDS."
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz