środa, 13 marca 2013

Testy do badań funkcji poznawczych



Ciekawe zestawienie


Wybór testów (narzędzi badawczych) oceniających określone funkcje (procesy) poznawcze




Funkcja poznawczaNazwa testuUwagi
Procesy uwagi
dowolnej
Test Łączenia PunktówKoncentracja, podzielność i przerzutność uwagi
Polska normalizacja – Bateria Halsteada- Reitana
Testy skreślania (liter,cyfr), np. Test Skreślania BourdonaUtrzymywanie uwagi w dłuższych odcinkach czasowych, selektywność
Brak polskich norm
Dodatkowe ograniczenie dla osób starszych:
mały druk
Przyswajanie informacji słownychTest Uczenia się Słowno-Słuchowego Rey'a (AVLT)Proces przyswajania informacji słownych
w 5 kolejnych próbach, próba swobodnego odtwarzania i rozpoznawania po odroczeniu
Brak polskich norm – możliwa jedynie analiza jakościowa
Kalifornijski Test Uczenia się Językowego (CVLT)Jak wyżej, a ponadto próba odtwarzania ze wskazówkami
Polskie normy w przygotowaniu
Pamięć wzrokowa bezpośredniaTest Pamięci Wzrokowej Bentona (BVRT)Pamięć wzrokowa bezpośrednia, możliwość analizy jakościowej błędów
Istnieje polska adaptacja testu
Pamięć wzrokowa
odroczona
Test Figury Złożonej Osterrietha-Rey'aPamięć wzrokowa po odroczeniu
Brak polskich norm m.in. dla osób starszych
Pamięć semantycznaTest Fluencji Słownej (kategorie semantyczne)Płynność generowania pojęć należących do określonych kategorii semantycznych
Brak polskich norm
Próba NazywaniaZdolność aktualizowania nazw o różnej częstości użycia w języku polskim
Brak polskich norm.
Procesy wzrokowo-przestrzenneTest Figury Złożonej Osterrietha-Rey'aPraksja konstrukcyjna
Brak polskich norm dla osób w wieku podeszłym
Próby kopiowania figur geometrycznych o zróżnicowanym stopniu złożonościPraksja konstrukcyjna
Brak polskich norm. Możliwa jedynie analiza jakościowa
Myślenie/rozwiązywanie problemówTest Rozumienia Pojęć SłownychMyślenie abstrakcyjno-pojęciowe
Polskie normy w przygotowaniu
Podtest Podobieństwa WAIS – R)Myślenie abstrakcyjne
Nie istnieją polskie normy dla osób w wieku
podeszłym
Funkcje wykonawczeTest Fluencji Słownej (kategorie literowe)Płynność generowania pojęć na podstawie kryterium formalnego (literowego)
Brak polskich norm
Test Płynności Niewerbalnej Ruff'aPłynność generowania wzorców niewerbalnych.
Istnieją polskie normy
Test Stroop'aPlastyczność poznawcza, hamowanie
impulsywnych, zautomatyzowanych
reakcji
Polskie normy w przygotowaniu
Test Sortowania Kart z WinsconsinMyślenie abstrakcyjne, plastyczność poznawcza,
tworzenie pojęć
Istnieją polskie normy
Tempo przetwarzania informacjiPodtest „Symbole Figur i Cyfr” (WAIS-R)Tempo przetwarzania informacji
Nie istnieją polskie normy dla osób w wieku podeszłym




Najbardziej popularnym testem psychologicznym służącym do pomiaru inteligencji ogólnej u osób dorosłych jest Skala Inteligencji Wechslera w polskiej adaptacji – WAIS-R (PL).  Jest to bateria jedenastu testów badających poszczególne zdolności. Tego rodzaju podział pozwala wskazać mocne strony danej osoby.
„Inteligencja może przejawiać się na wiele sposobów, dlatego też efektywna i bezstronna skala inteligencji powinna się składać z tak wielu różnych zadań, jak to tylko możliwe”. D. Wechsler
Przygotowany przez Wechslera model badania inteligencji jest nowatorski, ale wchodzące w jego skład testy zapożyczone zostały z istniejących wcześniej metod.
Testy podzielone są na dwie grupy tworząc:
  • skalę słowną – mierząca inteligencję skrystalizowaną (powstającą w efekcie doświadczeń)
  • skalę bezsłowną – mierzącą inteligencję płynną (uwarunkowaną genetycznie)
Poniższa tabela przedstawia poszczególne testy wchodzące w skład obu skal.
Skala słowna
Skala bezsłowna
Wiadomości – mierzy wiedzę nabytąBraki w obrazkach – mierzy zdolności percepcyjne
Powtarzanie cyfr – mierzy pojemność pamięci bezpośredniej oraz koncentrację uwagiPorządkowanie obrazków – mierzy umiejętność rozumienia oraz sensownego przedstawiania sytuacji
Słownik – mierzy głównie rozumienie werbalne, umiejętność wykorzystania posiadanej wiedzy oraz fluencję słownąKlocki – mierzy zdolność spostrzegania i analizy form oraz koordynację wzrokowo-ruchową
Arytmetyka – mierzy umiejętność logicznego myślenia oraz koncentracjęUkładanki – mierzy umiejętność wykrywania związków pomiędzy elementami oraz koordynację wzrokowo-ruchową
Rozumienie – mierzy poziom rozumienia oraz zachowania się w sytuacjach społecznych; mierzy również pamięć długotrwałą, zakres posiadanych doświadczeń oraz umiejętność korzystania z nichSymbole Cyfr – mierzy zdolność nabywania nowych umiejętności
Podobieństwa – mierzy umiejętność  dostrzegania związków między pojęciami, zdolność odróżniania cech bardziej istotnych od mniej istotnych
Tabela w sposób skrótowy opisuje poszczególne testy – więcej informacji na ten temat znaleźć można w literaturze fachowej.
Otrzymane wyniki w poszczególnych testach przelicza się, a następnie można je przedstawić na:
  • skali pełnej – wynik IQ
  • skali słownej – poziom inteligencji skrystalizowanej
  • skali bezsłownej – poziom inteligencji płynnej
  • w postaci profilu jedenastu funkcji poznawczych
Możliwość przedstawienia wyników na kilka sposobów jest cechą charakterystyczną WAIS-R. Oprócz tego, możliwe jest również wykorzystanie testu w diagnozie klinicznej. Test potrafi wskazać trudności w uczeniu się, ADHD, czy upośledzenie umysłowe. Można go stosować również jako narzędzie pomocnicze przy diagnozie schizofrenii i chorobie Alzheimera.
Test WAIS-R spełnia wszelkie kryteria profesjonalnego testu, a otrzymywane przy jego pomocy wyniki są wiarygodne.


Brak komentarzy:

Prześlij komentarz